Trình Tự Các Nghi Lễ Truyền Thống, Thủ Tục Cưới Hỏi Miền Bắc Từ A-Z
2 ngày trướcĐăng Báo
Thủ tục cưới hỏi miền Bắc: Trình tự các nghi lễ truyền thống từ A-Z
Thủ tục cưới hỏi miền Bắc mang đậm bản sắc truyền thống, gồm nhiều nghi lễ quan trọng như dạm ngõ, ăn hỏi và lễ cưới. Mỗi bước đều thể hiện sự trang trọng, gắn kết giữa hai gia đình. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ trình tự và những điều cần chuẩn bị để buổi lễ diễn ra trọn vẹn, ý nghĩa.
1. Nét đặc trưng trong phong tục cưới hỏi miền Bắc
Mỗi vùng miền đều có những nghi thức cưới hỏi riêng mang đậm màu sắc văn hóa. Tại miền Bắc, nhiều phong tục cưới hỏi truyền thống vẫn được gìn giữ qua thời gian, tạo nên nét đặc trưng khó trộn lẫn.
Phong tục cưới “lấy ngày”
Đây là hình thức cưới mang tính tâm linh phổ biến. Đặc biệt trong trường hợp cô dâu - chú rể có tuổi xung khắc, phạm Kim Lâu (tuổi âm kết thúc bằng 1, 3, 6, 8) hoặc bị xem là “cao số”.
Gia đình sẽ tổ chức lễ đón dâu trước vào ngày đẹp (gọi là “cưới lấy ngày”). Sau đó vài ngày mới thực hiện lễ chính nhằm cầu mong cuộc sống hôn nhân suôn sẻ, hóa giải điều không may.
Tổ chức tiệc cưới
Tiệc cưới miền Bắc được tổ chức trang trọng, đông đủ người thân, bạn bè và khách mời. Nếu như trước kia, tiệc thường đãi tại nhà với mâm cỗ truyền thống thì ngày nay, phần lớn các gia đình lựa chọn nhà hàng hoặc trung tâm tiệc cưới để thuận tiện và chuyên nghiệp hơn.
Tổ chức tiệc cưới tại nhà hàng là lựa chọn của đại đa số gia đình miền Bắc hiện nay2. Trình tự 3 nghi lễ chính trong thủ tục cưới hỏi miền Bắc
Dưới đây là trình tự 3 nghi lễ quan trọng tạo nên một đám cưới truyền thống trọn vẹn theo phong tục miền Bắc:
2.1. Lễ dạm ngõ (Lễ chạm ngõ hay Lễ xem mặt)
Mục đích:
Lễ dạm ngõ là nghi thức mở đầu trong phong tục cưới hỏi miền Bắc, nhằm chính thức hóa mối quan hệ giữa hai bên gia đình. Đây là dịp để nhà trai bày tỏ thiện chí, ngỏ lời xin phép cho đôi trẻ được tìm hiểu nghiêm túc. Đồng thời tạo cơ hội để gia đình hai bên gặp gỡ, gắn kết và chuẩn bị cho những bước quan trọng tiếp theo như lễ ăn hỏi và lễ cưới.
Lễ vật:
Lễ vật trong lễ dạm ngõ mang tính biểu trưng, không cần cầu kỳ nhưng cần thể hiện sự chu đáo và trang trọng. Thường bao gồm:
- Trầu cau: Lễ vật truyền thống không thể thiếu, tượng trưng cho lời cầu chúc gắn bó bền lâu.
- Trà, rượu, bánh: Món quà biếu đơn giản nhưng thể hiện sự kính trọng và thân tình.
- Hoa quả tươi: Các loại quả mang ý nghĩa tốt lành như nho, táo, cam…
Tất cả lễ vật thường được sắp xếp theo số chẵn, tượng trưng cho sự đầy đủ, trọn vẹn và “có đôi có cặp”.
Hoạt động:
Lễ dạm ngõ thường được tổ chức ấm cúng, đơn giản nhưng vẫn trang trọng. Các bước diễn ra bao gồm:
- Nhà trai đến nhà gái theo giờ đã hẹn, mang theo lễ vật.
- Đại diện nhà trai ngỏ lời chính thức, bày tỏ mong muốn kết thông gia.
- Nhà gái hồi đáp, nếu đồng thuận thì xem như đôi bên đã thiết lập quan hệ chính thức.
- Hai bên cùng bàn bạc sơ lược kế hoạch cưới hỏi và dùng bữa thân mật để tăng sự gắn kết.
Lễ dạm ngõ là bước khởi đầu quan trọng, mang ý nghĩa gắn kết và tạo nền tảng vững chắc cho chặng đường hôn nhân phía trước.
Lễ dạm ngõ (Lễ chạm ngõ hay Lễ xem mặt)2.2. Lễ ăn hỏi (Lễ đính hôn)
Lễ ăn hỏi là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong phong tục cưới hỏi miền Bắc, đánh dấu sự cam kết chính thức của hai bên gia đình về việc gả cưới. Sau lễ này, cô dâu được xem như đã là người nhà chồng, và cả hai họ sẽ cùng chuẩn bị cho lễ cưới sắp tới.
Sính lễ ăn hỏi:
Nhà trai thường chuẩn bị từ 5, 7, 9 đến 11 tráp lễ - là các con số lẻ, tượng trưng cho sự sinh sôi và phát triển. Trong mỗi tráp, các lễ vật đều được sắp xếp theo số chẵn, thể hiện sự trọn vẹn và bền lâu.
Các lễ vật đặc trưng bao gồm: Trầu cau, bánh phu thê, bánh cốm, mâm xôi gà, lợn quay, rượu, thuốc, chè, hoa quả tươi,... Đặc biệt, tiền dẫn cưới là lễ vật không thể thiếu. Tráp tiền đen thể hiện trách nhiệm của nhà trai và là một phần quan trọng của lễ nghi.
Trình tự buổi lễ:
B1: Chú rể cùng đại diện nhà trai (bố mẹ, họ hàng thân thiết) bê tráp đến nhà gái. Tráp lễ sẽ được trao cho đội bê tráp nữ.
B2: Hai đội bê tráp nam – nữ trao phong bao lì xì tượng trưng cho việc "trả duyên", với số tiền thường được thống nhất trước.
B3: Chú rể lên phòng đón cô dâu ra mắt họ hàng hai bên. Cô dâu rót nước, mời trầu đại diện nhà trai. Chú rể cũng thực hiện nghi lễ mời nước nhà gái để thể hiện sự kính trọng.
B4: Gia đình nhà gái dâng một phần lễ vật lên bàn thờ tổ tiên, báo cáo về chuyện hôn sự. Cô dâu – chú rể cùng thắp hương để ra mắt và xin phép tổ tiên.
B5: Hai bên gia đình thảo luận về ngày cưới, các công việc chuẩn bị như trang phục, phương tiện, thủ tục lễ rước dâu.
B6: Một phần lễ vật được nhà gái chia lại cho nhà trai, gọi là "lại quả". Số lượng lại quả là số chẵn, và được trao bằng tay (không dùng kéo) với nắp tráp mở – nhằm mang đến sự may mắn, hòa hợp cho cặp đôi.
Lễ ăn hỏi hay còn gọi là lễ đính hôn2.3. Lễ cưới
Lễ cưới là nghi thức trọng đại nhất trong phong tục cưới hỏi miền Bắc. Đây là ngày chính thức đánh dấu sự kiện đôi bạn trẻ trở thành vợ chồng hợp pháp và được hai bên gia đình, họ hàng công nhận.
Các nghi thức chính:
- Lễ đón dâu: Vào giờ hoàng đạo đã chọn, nhà trai mang sính lễ tới nhà gái để làm lễ đón dâu. Đại diện nhà trai phát biểu, xin phép gia đình nhà gái cho chú rể được rước cô dâu về làm vợ. Nhà gái sau đó sẽ đáp lễ, trao con gái trong sự chứng kiến của hai họ.
- Lễ rước dâu: Cô dâu theo chồng về nhà trai. Khi về đến nơi, cô dâu được mẹ chồng hoặc một người lớn trong họ nhà trai đón vào nhà.
- Lễ gia tiên: Ngay sau khi cô dâu về nhà chồng, đôi vợ chồng mới sẽ cùng nhau thắp hương trước bàn thờ tổ tiên nhà trai.
- Tiệc cưới: Tiệc cưới có thể được tổ chức tại nhà riêng, nhà hàng hoặc trung tâm tiệc cưới tùy theo điều kiện của mỗi gia đình. Đây là dịp để hai họ chính thức ra mắt mối quan hệ thông gia, đồng thời chia sẻ niềm vui cùng người thân, bạn bè và quan khách.
Lễ cưới3. Những lưu ý quan trọng khi tổ chức đám cưới miền Bắc
Để ngày trọng đại diễn ra trọn vẹn và suôn sẻ, dưới đây là một số điều quan trọng mà các cặp đôi và hai bên gia đình nên lưu ý:
- Tìm hiểu và thống nhất phong tục vùng miền: Mỗi địa phương có những tập tục cưới hỏi riêng. Do đó, hai bên gia đình nên trao đổi và thống nhất trước để tránh những hiểu lầm hay thiếu sót trong nghi lễ.
- Chuẩn bị kỹ lưỡng từ sớm: Lập kế hoạch chi tiết và chuẩn bị đầy đủ các lễ vật như tráp, sính lễ, trang phục… sẽ giúp buổi lễ diễn ra mạch lạc, đúng nghi thức.
- Chọn ngày lành, tránh ngày xấu: Theo quan niệm truyền thống, ngày cưới đẹp sẽ mang lại may mắn cho cuộc sống hôn nhân. Vì vậy, cần xem ngày kỹ càng, tránh tổ chức vào những ngày bị cho là xung khắc.
- Lưu ý các kiêng kỵ trong lễ đón dâu: Một số nơi kiêng việc cô dâu bước qua kiềng lửa khi về nhà chồng, vì cho rằng có thể mang theo điều xui. Gia đình nên tìm hiểu kỹ để tránh phạm phải điều cấm kỵ.
Chọn ngày lành tháng tốt giúp mang lại may mắn cho cuộc sống hôn nhânXem thêm: 11 Việc Cần Làm Để Chuẩn Bị Đám Cưới Hoàn Hảo
4. Giải đáp các câu hỏi thường gặp
Chi phí tổ chức cưới hỏi khoảng bao nhiêu?
Tùy vào quy mô buổi lễ, địa điểm tổ chức và mức đầu tư của mỗi gia đình, chi phí cưới hỏi thường dao động từ 50 đến 200 triệu đồng.
Trang phục cưới hỏi truyền thống là gì?
Trong lễ ăn hỏi, cô dâu thường diện áo dài truyền thống màu đỏ hoặc vàng - biểu tượng cho sự may mắn và hạnh phúc. Đến tiệc cưới, cô dâu thay váy cưới hiện đại. Chú rể có thể chọn áo dài khăn xếp đồng điệu trong lễ ăn hỏi và vest lịch lãm trong lễ cưới.
Trang phục cưới hỏi thường là áo dài truyền thốngCưới hỏi là chuyện trọng đại cả đời người. Vì vậy nắm vững thủ tục cưới hỏi miền Bắc sẽ giúp các cặp đôi và gia đình hai bên chuẩn bị kỹ lưỡng và tổ chức một buổi lễ chỉn chu, ý nghĩa. Dù giữ nét truyền thống hay linh hoạt theo lối hiện đại, điều quan trọng nhất vẫn là sự chân thành, gắn kết và chúc phúc dành cho đôi uyên ương bắt đầu hành trình mới trong đời.
Biên dịch: Đăng Báo
